سد مأرب

سد مأرب نام سدی تاریخی در کشور یمن است، و در شبه جزیره عربستان واقع شده است.

سد مأرب و مملکت سبا

مهم‌ترین ومعروف‌ترین دول و ممالک عربی دولت و مملکت «سبا» بود که در جنوب دولت معین و شمال دولت قتبان وشمال غربی حضرموت واقع بود، و بتدریج اسم وشهرت آن برسایر ممالک مجاور غلبه نمود. آغاز تشکیل این دولت به گمان قوی از قرن هشتم یا آغاز قرن نهم قبل از میلاد مسیح است. از این زمان تا انقراض دولت مستقل یمن در دست حبشی‌ها در ۵۲۵ مسیحی (میلادی) تاریخ سلطنت «سبأ» به چهار دوره تقسیم می‌شود که در واقع دو دوره اول آن دولت سبأ بمعنی خاص بوده و در دو دوره بعد اگر چه اسم دولت «عنوان سبأ» داشت اما بیشتر نفوذ وحکومت در دست اقوام دیگر یمنی بود. حدس قوی می‌رود که این چهار دوره با چهار واقعه توام است یعنی انتهای اولی و آغاز دومی با انقراض کامل (یا از دست رفتن موقع مهم) دولت معین وابتدای سومی با از میان رفتن دولت قتبان وبالا گرفتن نفوذ ریدان و حِمیرها وابتدای چهارمی با استیلای اولی حبشه وانقراض دولت حضرموت مقارن است.

دوره اول حکومت کهنه که باسم «مکارب» یعنی (سبأ) نامیده می‌شود از ابتدای امر دولت سبأ تا حدود قرن ششم قبل از میلاد مسیح (یا اواسط قرن هشتم) فرمانروای مملکت سبأ بودند. نام‌های چند تن از این پادشاهان سبأ از کتیبه‌ها بدست آمده که روی همرفته پنج اسم می‌شود (یعنی نام‌ها مکرر می‌شود) و با احتمال قوی ۱۴ نفر از آنها یک سلسله را تشکیل می‌دهند که پشت بر پشت در مملکت سبأ حکمرانی کرده‌اند. چند نفر از آنها اسم مشابه مانند: یثعمر یا یثمر دارند.

بنیادگذار سد مأرب

مکارب «سبأ» نسب وی به: عبد شمس بن یشجب بن یعرب بن قحطان بن هود النبی می‌رسد. وی بنای «سد مأرب» را در مسافت کمتر از دوساعت راه از طریق مغرب شهر مأرب شروع کرد. ولی قبلاً از اتمام سد، شاه «مکارب سبأ» فوت کرد و پسرش کار پدر را دنبال کردند و «سد مأرب» را به پایان رساندند. بعد از اتمام سد مأرب منطقه مجاور سد را «ارض سبأ» نامگذاری کردند و شهر «مأرب» پایتخت مملکت خود قرار دادند. در سیرئه السبئیون آمده‌است که یکی از این پادشاهان که نام وی «یثعمر بن مکارب» که ظاهراً در اواخر قرن هشتم قبل از میلاد مسیح حکومتی داشته، بنای «سد مأرب» را که پدرش «مکارب سبأ» آغاز کرده بود واندکی کار کرده بود پرداخته و به انجام رسانید و مورد استفاده وبهره برداری قرار گرفت. پس از اتمام «سد مأرب» با دولت معین در جنگ شد و آن دولت را شکست داد و ۵۰۰۰۰ نفر از معین‌ها را کشت. این حکمران نامدار ظاهراً همان یثعمر سبائی است کا سارگن پادشاه آشور در کتیبه خود در سال ۷۱۵ قبل از میلاد از باج و خراج گرفتن از او سخن می‌راند. نوه از کریبل وتر (یا کریبائیل وتر) از مقتدرین حکمرانان سبأ بود که دولت سبأ را باللمره مغلوب نمود و با دولت قتبان و دولت اوسان نیز جنگها کرد واز این تاریخ حکمرانان لقب پادشاه برخود گرفت. اسم کریبلو از ملوک سبأ هم که در کتیبه سناخریب پادشاه آشور از ۶۸۵ قبل از میلاد آمده‌است. ظاهراً اشاره به همین حکمران است که بخورات و توابل و سنگهای قیمتی برای او فرستاده بود. پایتخت مملکت سبأ درآن دوران شهر صرواح بوده که در مشرق صنعا واقع بوده وحالا خرابه‌های آن موجود است. بعداً پایتخت سبأ به شهر مأرب که شهر عمده بود انتقال یافت.

ویرانی سد مأرب

پایتخت سبأ در این دوره شهر مأرب بود که داستان سد آن معروف است. این شهر آباد و پر ثروت در مشرق شهر صرواح وقریب ۱۲۰ کیلومتر در مشرق صنعاء اندکی مایل به شمال واقع بوده و هم اکنون در همان نقطه روستایی باسم «مأرب» وجود دارد که مقر امارت مأرب است، و دارای معادن نمک است. سد مأرب که مایه اساسی عمران شهر مأرب وحوالی آن بود تاریخ مفصلی دارد. این سد آغاز بنای آن از دوره مکارب سبأ بوده و بواسطه جمع وتدارک آب ناحیه کوه‌ها و دره‌های مأرب را که تقریباً یک فرسخ باشد فاصله داشت معمور و آباد ساخته بود. ولی خرابی آن سد عظیم بتدریج باعث انحطاط آبادی وتنزل مقام مأرب گردید. وعاقبت خرابی قطعی این سد بی نظیر به‌وسیله سیلی عظیم بنیان کنی شد، که مآخذ آن را همان «سیل اَلعَرِم» مذکور در قرآن کریم دانسته‌اند. وسیل العرم یعنی (سیل قوی و طاقت ناپذیر) که به‌وسیله آن قسمت‌های زیادی از سد خراب شد. وبا خراب شدن قطعی این سد عظیم که در سال ۴۵۲ میلادی رخ داد، مملکت سبأ مکانت اصلی تجارتی و آبادانی خود از دست داد.

آثار

یمن کشوری است که از زمان‌های قدیم موقعیت خاصی داشته‌است. یمن از قدیم ناحیه‌ای آباد و خرم و با نعمت بسیار و دارای جنگل‌ها در نقاط کوهستانی و در نقاط دیگر نخلستان‌ها و باغ‌های میوه گوناگون می‌باشد. به این خاطر در آن دوران «یمن السعید» نیز نامیده می‌شده‌است. سد مأرب در دهانه وادی (دره) ذَنهَ و درمیان دورشته کوه بلند واقع می‌باشد. رشته اول: واقع درسمت شمال، تپه‌هایی بسیار سراشیب وبلند ارتفاع وپوشیده از گیاه وجنگل ومعادن بسیار است. رشته دوم: کوه حَجَر نامیده می‌شود، کوهی بسیار بلند که سنگلاخ است، قسمت شمالی اش را جنگلها فرا گرفته‌اند. قسمت جنوبی کوه مرتع وچمنزار است. طول سد مأرب در حوالی ۸۰۰ ذراع (گز بلند)، و ارتفاع سد به حوالی ۳۰ ذراع می‌باشد. اما عرض سد ۱۰ ذراع می‌باشد. در ۹ کیلومتری خرابه‌های سد مأرب آثار برجسته کاخ بلقیس ملکه سبأ واقع می‌باشد. بقایا آثار این کاخ بزرگ وزیبا نشان می‌دهد که «سبأ» مملکت بسیار بزرگ و عظیمی بوده‌است. در اطراف خرابه‌ای این کاخ عظیم آثارهایی برجای مانده‌است که بسیار مشوق و دیدنی است. از طرف غرب کاخ بلقیس مایل به سمت جنوب روی تپه‌ای آثار قلعه‌ای به چشم می‌خورد که آن را قلعه سبأ می‌نامند، چنانکه ساکنان این منطقه به ما اطلاع دادند. همچنین در نزدیکی‌های کاخ بلقیس ملکه سبأ واز طرف جنوب و مشرق آثارها وخرابه‌ها وزیر زمین‌ها وستون‌های بزرگی که از سنگ تراشیده شده‌است برجای مانده‌است. همچنین از آثارهایی که در نزدیکی کاخ بلقیس مشاهده کردم آثار و خرابه‌های یک معبد بزرگ بود که در یک کیلومتری کاخ بلقیس به چشم می‌خورد.

جستارهای وابسته

شهر مأرب

منابع

Шаблон:پانویس

  • الصنعانی، محمد بن یحیی بن عبدالله بن احمد، الیمانی. ، (اَلأنَباءَ عَن دُولةَ بَلقِیسَ وَ سَبأَ) ، منشورات دارالیمنیة للنشر والتوزیع، صنعاء، چاپ وانتشار سال ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).
در دسته های زیر لیست شده است:
ارسال نظر
نکات و نکات
ترتیب توسط:
هنوز هیچ نکاتی و نکات مربوط به سد مأرب موجود نیست. شاید شما اولین کسی باشید که می توانید اطلاعات مفیدی را برای مسافران خود ارسال کنید؟ :)
Hammal Suites

شروع $65

Manamy Star Furnished Apartments

شروع $57

Alhan Algnob

شروع $0

Itqan Al Diyafa Hotel

شروع $44

Amasi Aparthotels

شروع $0

Al Eairy Apartments Jazan 1

شروع $29

مناظر توصیه شده در این نزدیکی هست

همه را ببین همه را ببین
به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Al Tawheed Mosque

Al Tawheed Mosque is a mosque in Sana'a, Yemen. It lies in the eastern

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Al-Bakiriyya Mosque

Bakiriyya Dom is a mosque constructed in Sana'a around 1596–97 by t

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Great Mosque of Sana'a

Great Mosque of Sana'a (Arabic: الجامع الكبير بصنعاء‎ Al-

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Al Saleh Mosque

The Al Saleh Mosque (Arabic: جامع الصالح) is the largest and most mode

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Yemen Military Museum

The Yemen Military Museum or The Military Museum (Arabic:المتحف الحرب

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Aljabowbi Castle

Aljabowbi Castle is a castle in the Hadda neighborhood of the southern

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Citadel of Rada'a

The Citadel of Rada'a (Arabic: قلعة رداع‎) is a historic castle

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Bab al-Yaman

Bab al-Yaman (Arabic: باب اليمن‎), lit. 'Gate of the Yemen,' is the ma

جاذبه های گردشگری مشابه

همه را ببین همه را ببین
به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
سد هوور

سد هوور (بولدر) یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایالات متحده آمریکا است که بر

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Khun Dan Prakan Chon Dam (เขื่อนขุนด่านปราการชล)

Khun Dan Prakan Chon Dam

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
New Croton Dam

The New Croton Dam, part of the New York City water supply system,

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Marina Barrage

The Marina Barrage (Chinese:滨海堤坝) is a dam in Singapore built at the

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
سد هارتبیس‌پورت

سد هارتبیس‌پورت (همچنین مشهور به هارتیز) یک سد قوسی شکل یک ا

همه مکان های مشابه را مشاهده کنید