تپه گوبکلی (به ترکی استانبولی: Göbeklitepe); (به کردی: Girê Navokê) در استان شانلیاورفه ترکیه و نزدیکی مرز سوریه، بهعنوان دیرینهترین مکان پرستش و رسوم دینی شمرده میشود، که تاریخ دوازدههزارسالۀ آن گواهی یافتن اولین مکانی است که بشر در آن به تعداد زیادی زیستهاست. این شاهکار تاریخی، که باید کار گروه عظیمی انسان در آن منطقه باشد اما دوازدههزار سال پیش که مردم تازه از غارها بیرون آمدهبودند چطور امکان داشت گروهی عظیم از انسانها در یک منطقه جمع شده و سیر شوند؟ این سؤال تنها یک پاسخ میتواند داشتهباشد، آن هم این است که آن مردمان اولین کسانی بودند که اهلی کردن گندم را آغاز کردند تا نان را از آن حاصل نمایند و نیروی عظیمی را که مشغول به ساخت معبد بودند سیر کنند. درواقع بقایای اولین گندمهای اهلیشده هم در آن معبد شهرمانند یافت شدهاند. انتظار میرود که این ملت کهن اجداد کردهای امروزی باشند.
شایان ذکر است که در منطقۀ تپه گوبکلی در جنوبشرقی ترکیه تعداد بیست تپۀ باستانی کشف شده که قدمت کهنترین تپه به ۱۱،۶۰۰ سال پیش بازمیگردد.