قبةالصخره

قبه الصخره (به عربی: قبة الصخرة المشرفة) یکی از مهم‌ترین آثار معماری اسلامی بعد از مسجدالاقصی در بیت‌المقدس است. این مسجد تقدس خاصی نزد مسلمانان دارد. همچنین یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های هنر معماری ارزشمند تمدن اسلامی است.

صخره

مقصود از صخره در اینجا، سنگی است که برای سه ادیان آسمانی: اسلام، مسیحیت و یهودیت مورد احترام است. در اثر آمده ‌است که در شب معراج محمد پسر عبدالله پیغمبر اسلام از روی این صخره سوار بر براق و به معراج رفت. در سفرنامه ناصرخسرو آمده که به هنگام ورود پیامبر به مسجد، آن صخره پیش پایش از زمین بلند شد و پس از عروج‌اش، آن سنگ دیگر روی زمین برنگشت و تاکنون نیز بین زمین و هوا ایستاده ‌است.

طول و عرض صخره

طول صخره از شمال به جنوب ۵/۱۷ متر و عرض آن از مشرق به مغرب سیزده متر و ارتفاع آن یک تا دو متر است.

گنبد طلایی

گنبد طلایی قبه درست بر روی صخره قرار گرفته‌است. در صحن صخره، هشت چاه وجود دارد.

بنای قبة را که بر روی این صخره واقع شده‌است، به دستور خلیفهٔ اموی عبدالملک بن مروان مابین سالهای (۶۹۱ _ ۶۹۲) میلادی ساخت شده‌است. خلیفه عبد الملک برای اینکه بتواند هزینه و مخارج این عمارات را تأمین نماید، دستور داد خراج و مالیات هفت سال سرزمین مصر را به این کار اختصاص دهند. قبهٔ المشرفه در بالاترین نقطهٔ حرم قدسی الشریف قرار دارد، وقبه الشریفه در مرکز شکل عدد (۸) واقع وطول ضلع آن (۲۰،۵۹ متر) و ارتفاعش (۹،۵۰) متر می‌باشد.

گنبد طلایی در زمان اشغالگران صلیبی

در سال ۱۰۹۹ میلادی ، اشغالگران صلیبی این گنبد زیبا [قبه] را به کلیسا تبدیل نمودند و بر روی صخره ، جایگاهی برای "قربانی" قرار دادند، اما الملک الناصر صلاح الدین‏ ایوبی پس از فتح بیت المقدس آثار صلیبیون را از بین برد و گنبد را تزیین نمود و دیوارها را با سنگ مرمر پوشانید . در دوران پادشاهان ایوبی و ممالیک مصر و خلفای‏ عثمانی به تعمیر و مرمت ساختمان مسجد اهمیت فراوانی‏ دادند، چنانکه زیبایی های‏ هنر معماری اسلامی در مسجد به فراوانی دیده می‏شود .

زیبایی قبه الصخره

قبة الصخره یکی از زیباترین اماکن مقدسهٔ روی زمین است و از نظر سبک معماری، نقشه و ساختمان از معدود ساختمان‌های بی نظیر جهان محسوب می‌گردد، زیرا دارای سه شاخص عمده در ساختمان می‌باشد که در دیگر مساجد و اماکن مقدسه مشاهده نمی‌گردد ، ساختمان مسجد قبه الصخره کلاَ بر روی سکوئی ذوزنقه‌ای شکل واقع شده که ابعاد آن عبارت‌اند از :

  • ضلع شمالی ۱۵۰ متر.
  • ضلع جنوبی ۱۲۵ متر .
  • و اضلاع دو طرف هر یک ۱۶۰ متر .

قبة الصخره به علت زیبایی بسیار و همچنین ارزش و بهای زیادی که خلفای اسلامی برای آن قائل شده‌اند، در نظر مسلمین پر اهمیت تر از بنای مسجدالاقصی فرض شده‌است ، در صورتی که این چنین نیست .

گنبد طلایی وحرم شریف

گنبد طلایی قبه تقریباً در میانهٔ حرم شریف واقع گردیده ، سه متر و نیم از کف و صحن حرم شریف بلند تر است و با هشت پلکان از چهار طرف به صحن حرم مربوط می‌شود ، این پلکان‌ها را در اصطلاح موازین می‌نامند . طول بعضی از این پلکان‌ها زیاد بوده و با معماری بسیار زیبایی ساخته شده‌است که با محاذات ستون‌ها و طاق‌هایی بر روی آن‌ها ، منظره دروازه‌هایی را پیدا می‌کند که با شکوه خاصی در اطراف سکو دیده می‌شود . به نحوی که شخص از پایین احساس می‌کند که از دروازهٔ بزرگی باید وارد مسجد شود . در جستجوی علت احداث این سکو چنین به‌نظر می‌رسد که برای حفظ حالت طبیعی صخره مقدس که قلهٔ کوه بوده و برای تبدیل شیب تند اطراف آن به یک سطح مسطح و صاف بنا گردیده‌است.

شکل قبة الصخره

بر خلاف دیگر مساجد جهان، واماکن و ساختمان‌های مساجد و اماکن مقدس که معمولاً مستطیل شکل هستند، شکل قبه الصخره از یک هشت ضلعی منظم تشکل گردیده که طول هر یک از اضلاع آن ۲۰/۱۹ متر و قطر آن ۸۶/۵۴ متر است.

همچنین ساختمان قبةالصخره باز هم برخلاف ساختمانهای مساجد معمول فقط دارای یک گنبد بزرگ می‌باشد که قطر آن ۷۷/۲۳ متر و ارتفاعش ۲۱ متر می‌باشد. ارتفاع ساختمان از کف تا انتهای گنبد ۳۳ متر است.

درون قبه الصخره

در داخل ساختمان دو ردیف ستون بر روی دو دایره متحدالمرکز قرار دارد . در دایره بزرگ هشت ستون بزرگ است که بین آنها نیز ۱۶ ستون با قطر کمتر بر روی همان دایره پایه گذاری شده‌است.

بر روی دایرهٔ کوچک که داخل دایره مذکور قرار دارد، چهار ستون برگ در چهارگوشه و بین آنها نیز مجموعا دوازده ستون ساده تعبیه شده‌است. گنبد بر روی ستون‌های این دایره احداث گردیده‌است. فواصل بین این ستون‌ها به کمک محجری چوبی و مشبک با ارتفاع متجاوز از یک متر محصور شده‌است. در حقیقت این محجر به منظور محفوظ داشتن صخره مقدس احداث گردیده‌است و فقط در قسمتی که شکل درب ساخته شده می‌توان وارد محوطه صخره مقدس شده و به آن دست مالید.

در کنار یکی از ستون‌ها و در قسمت جنوبی صخره مقدس، محفظه‌ای ساخته شده‌است که به وسیلهٔ نردبانی فلزی به سقف گنبد متصل می‌شود که به نشانهٔ محل حرکت تاریخی پیامبر اسلام محمد برای معراج سماوی مذکور در تفاسیر است.

روشنایی

نور و روشنایی داخل ساختمان به وسیلهٔ دو ردیف پنجره تامین می‌گردد که یک ردیف آن در دیوارهای هشت ضلعی و ردیف دیگر در دیواره تحتانی ساختمان است. این دیوراها با بهترین سنگ‌های مرمر و نیز دیوارهای بالا با بهترین کاشی‌های بسیار زیبا ومجلل پوشیده شده‌اند. در سطح درونی گنبد آیاتی از قرآن مجید با بهترین خط و با طلای ناب نوشته شده‌است.

سطح بیرونی گنبد طلایی

سطح بیرونی گنبد مطلا (مُذَهَب) است و از نوعی آلیاژ مخصوص پوشیده شده‌است که دائما به رنگ زرد می‌درخشد . قبه الصخره چهار درب ورودی دارد که در چهار سمت:

  • شمال.
  • جنوب
  • شرق.
  • غرب.

قرار دارند . معمولاً فقط درب غربی برای ورود و خروج نمازگزارن باز است . درب جنوبی به نام باب المکه و درب شرقی به نام باب القضاء معروف است .

مسجد الصخره

چنانچه گفته شد صخرهٔ مقدسی که پیامبر اسلام از روی آن به معراج رفتند در داخل قبه الصخره و درست در وسط آن قرار دارد. در داخل این صخره غاری وجود دارد که حدوداً ده نفر می‌توانند در آن نماز بخوانند و به همین جهت این محوطه را «مسجد صخره» می‌نامند.

کف مسجد الصخره در حدود ۳ متر پایین تر از کف «قبه الصخره» است. داخل مسجد الصخره به وسیلهٔ برق روشن می‌گردد . «صخرهٔ مقدس» و «مسجد الصخره» در داخل آن قراردارد، در حقیقت یک قطعه سنگ واحد بزرگی است که در اصل قلهٔ کوهی بوده‌است و لذا سطح بیرونی آن به صورت حرم هرمی از کف «قبه الصخره» به اندازهٔ یک متر و نیم بلندتر بوده و بر آمده می‌باشد. این صخره که سخت است دارای رنگ سفید مایل به کرم و تقریباً مانند نوعی مرمر به نظر می‌رسد. در أثر زلزلهٔ سال ۱۰۶۷، تَرکی بر روی صخره ایجاد شد که هم اکنون قابل مشاهده‌است.

منابع

  • بکر،سید، عبدالمجید، (اشهر المساجد فی الاسلام) مطابع سحر ، جده، عربستان سعودی: ، چاپ أول، انتشار سال ۱۹۸۵ میلادی. (به عربی).
  • مهندس: نجم، رائف، یوسف، (کُنـُوز الـقُـدس) چاپ المجمع الملکی لبحوث الحضارة الاسلامیة، عمان: اردن، ، چاپ ۲۵، انتشار سال ۱۹۸۳ میلادی. (به عربی).

جستارهای وابسته

در دسته های زیر لیست شده است:
ارسال نظر
نکات و نکات
ترتیب توسط:
Kyriakos G. ???? ????
19 November 2017
For non Muslims the entrance is by the Western Wall. Get there really early to avoid the queue. The golden dome is real 24k gold, present of the Jordanian king back in 60s! Magnificent!
Camille Fournier
30 June 2012
For non muslim tourists the entrance is at the western wall. All other entrances are muslim only, but you can exit from them. Leave your religious articles at home no bibles allowed in!
DidiTH Ad! W!jaYa
29 February 2012
Amazing place..,, I've been here on years 2000.. Hope I can visit to this place again soon.. (•͡.̮ ~͡)
Nauzder Lusar
12 July 2013
Visits are permitted in the mornings only if at all, never on Friday. You can ask the police on the site if visiting will be permitted on that or any other day.
Leo Pérez Ramos
30 August 2019
Una joya de la arquitectura árabe, esta se construyó en honor a Mahoma se cuenta que adentro hay una roca qué fue desde donde él sube al cielo para encontrarse con Dios, hay horarios para entrar.
Iván M
1 November 2018
El horario de entrada para las y los no musulmanes (2018) es de 7 a 10:20 y de 13:30 a 14:30.
Brand new gem in Talbyeh with Garden

شروع $191

Best Location Historic Boutique Apartment

شروع $139

A luxurious apartment in the center of Jerusalem

شروع $0

Ritz Hotel Jerusalem

شروع $0

Prima Royale Hotel

شروع $126

The Inbal Jerusalem

شروع $315

مناظر توصیه شده در این نزدیکی هست

همه را ببین همه را ببین
به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
پرستش‌گاه اورشلیم

پرستش‌گاه اورشلیم Шаблон:عبری یا «بیت همقداش» به معنای خانه مقدس و به

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
حرم شریف

حرم شریف قدس یا کوه معبد (به زبان عبری: הַר הַבַּיִת) تپه ایست واقع

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
سبیل قایتبای

سببل قایتبای سقاخانه‌ای در میدانگاه غربی حرم شریف در شهر قدیمی بیت‌

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Fountain of Qasim Pasha

The Fountain of Qasim Pasha (Arabic: سبيل قاسم باشا‎) also known as

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Little Western Wall

The Little Western Wall, (Hebrew: הכותל הקטן‎, HaKotel HaKatan),

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
مسجدالاقصی

مسجدالاقصی نام مسجدی است، که در بخش شرقی شهر بیت‌المقدس (اورشلیم

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
شهر قدیم (اورشلیم)

شهرک قدیم (قدس) (به لاتین: Old City (Jerusalem)) یک شهرک قدیمی در

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Solomon's Stables

Solomon's Stables is the common name of an area located directly

جاذبه های گردشگری مشابه

همه را ببین همه را ببین
به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
House of the Virgin Mary

The House of the Virgin Mary (Turkish: Meryemana or Meryem Ana Evi,

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Dazaifu Tenmangū

Dazaifu Tenman-gū (太宰府天満宮) is a Shinto shrine in Dazaifu, Fuk

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
Senbon Torii (千本鳥居)

Senbon Torii (千本鳥居) یک جاذبه گردشگری است ، یکی از Shrines در Kyoto ،

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
معبد نیکو توشو

معبد نیکو توشو (انگلیسی: Nikkō Tōshō-gū) یک معبد شینتویی است که در ش

به لیست دلخواه اضافه کنید
من اینجا بوده ام
ملاقات کرد
تسوروگائوکا هاچیمانگو

معبد تسوروگائوکا هاچیمانگو (به ژاپنی: 鶴岡八幡宮 Tsurugao

همه مکان های مشابه را مشاهده کنید