مسجدالاقصی نام مسجدی است، که در بخش شرقی شهر بیتالمقدس (اورشلیم) قرار دارد.
این مسجد در سال 710 میلادی ساخته شد. مسلمانان نخست به سمت بیت المقدس نماز میخواندند. این نام هم چنین در آیه اول سوره اسراء آمدهاست، که اشاره به معراج و سیر محمد از مسجدالحرام به مسجدالاقصی و از آ ن جا به آسمان دارد:
"سبْحَنَ الَّذِى أَسرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ إِلى الْمَسجِدِ الاَقْصا الَّذِى بَرَكْنَا حَوْلَهُ لِنرِيَهُ مِنْ ءَايَتِنَا إِنَّهُ هُوَ السمِيعُ الْبَصِيرُ" «منزّه است آن [خدايى] كه بندهاش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الأقصى- كه پيرامون آن را بركت دادهايم- سير داد، تا از نشانههاى خود به او بنمايانيم، كه او همان شنواى بيناست. این آیات در سال 621 میلادی یعنی حدود 90 سال پیش از ساخت مسجدی با همین نام در بیت المقدس یا اورشلیم نازل شده است و لذا جز تشابه اسمی دلالتی بر آن ندارد.
همچنین باید توجه داشت مسجد در قرآن به معنای کلیسا و کنیسه هم به کار رفته است.
مسجدالاقصی حدودا ۱۴ کیلومتر تا رام الله مرکز اداره موقت فلسطین فاصله دارد. دولت اسرائیل و یهودیان ساکن بیت المقدس(اورشلیم) اعتقاد دارند که بقایای معبد «هیکل»(معبدی که سلیمان نبی به دستور خداوند ساخت و شرح آن در کتاب مقدس، بخش عهد عتیق آمده است)در زیر مسجدالاقصی قرار دارد وبرای تخریب مسجدالاقصی و احیای آن معبد تلاش می کنند.از جمله تلاش مايكل دينس روهن در 21 اگوست 1969(30/5/1348) که در این آتش سوزی در قسمت جنوب شرقی در حدود دويست متر مربع از سقف مسجد کاملاً منهدم گرديد و گنبد مسجد در پنج نقطه سوخت. همچنين يکی از آثار متبرک مسجد و يک منبر مخصوص که هشتصد سال سابقه داشت نيز کاملاً از بين رفت. Шаблон:مدرک
عامه گمان می کنند که مسجدالاقصی همان قبه الصخره، یعنی گنبد طلائی که بر روی صخره مقدس قرار دارد، است. همچنین بیشتر مسلمانان گمان می کنند که مسجدالاقصی که در قرآن آمده است همان مسجدالاقصی واقع در بیت المقدس فعلی است ،که همانطور که اشاره شد تاریخ ساخت مسجدالاقصی فعلی واقع در بیت المقدس سالها پس از نزول قرآن است. بنیانگذار مسجد الاقصی فعلی خلیفه دوم عمر و کامل کننده آن ملک مروان بوده است.
در احادیث متعدد از امامان شیعه مسجدالاقصی که در قرآن آمده است نه در بیت المقدس و نه در روی زمین بلکه در آسمانها اعلام شده است.
معمولا گفته می شود مسجد الاقصی یکی از مقدس ترین اماکن اسلامی برای مسلمانان است. مثلا در برخی احادیث اهل تسنن گفته می شود،این مسجد، سومین حرم شریف پس از مسجد الحرام و مسجد النبی در مکه و مدینه است. همچنین نقل است که آدم مسجد الاقصی را ساخته و زیر بنای آنرا چهل سال پس از ساختن بیت الله الحرام بنا به دستور خداوند نهاده است.
اما احادیث متعددی در اهل تشیع این موضوع را رد می کند. در بیشتر کتب حدیثی شیعه، فصلی به نام "برتری مسجد کوفه بر مسجد الاقصی" وجود دارد. در حدیثی از جعفر صادق راوی چنین می گوید:
سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَسَاجِدِ الَّتِي لَهَا الْفَضْلُ فَقَالَ الْمَسْجِدُ الْحَرَامُ وَ مَسْجِدُ الرَّسُولِ قُلْتُ وَ الْمَسْجِدُ الْأَقْصَى جُعِلْتُ فِدَاكَ فَقَالَ ذَاكَ فِي السَّمَاءِ إِلَيْهِ أُسْرِيَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقُلْتُ إِنَّ النَّاسَ يَقُولُونَ إِنَّهُ بَيْتُ الْمَقْدِسِ فَقَالَ مَسْجِدُ الْكُوفَةِ أَفْضَلُ مِنْهُ
ترجمه:از او در مورد مساجدی که فضل دارند سوال کردم، گفت: مسجد الحرام و مسجد الرسول، گفتم فدایت شوم و مسجد الاقصی؟ گفت آن در آسمان است. رسول خدا به سمت آن سیر کرد. گفتم مردم می گویند آن در بیت المقدس است، پس گفت مسجد کوفه از آن افضل است!
البته بیت المقدس و نه لزوما مسجد الاقصی، اولین قبله مسلمانان بوده است، جایی که در دوران اولیه پیامبر اسلام به سوی آن نماز می خواندند. و در برخی احادیث شیعیان مسجد بیت المقدس مورد تقدیس قرار گرفته است.
به هر حال صرف نظر از اعتقادات دینی مسلمانان ، قدمت بیش از یکهزار ساله این مسجد نیز سبب اهمیت تاریخی این مسجد است.